ELEMENTAIRE KENNIS

Audio Service Limburg stelt zich als doel de liefhebber van vinylweergave op gepaste wijze van dienst te zijn.

ELEMENTEN

July 8, 2021

Elementen zijn niet meer of minder dan een veredelde elektromotoren, alleen worden de trillingen (beweging) omgezet in elektrisch signaal, in plaats van dat elektriciteit wordt omgezet in beweging.

 

MM: Moving Magnet elementen

De magneet in het element beweegt in een spoel waardoor er een elektrische spanning ontstaat. De ontwikkelde elektrische spanning is gelijk aan de mate van beweging van de magneet. Een magneet maakt een element zwaar, maar de spoelen zijn groter waardoor er ook meer output gegenereerd wordt. Daardoor hoeft een voorversterker minder te versterken en kan de voorversterker eenvoudiger. Door de zware magneet die moet bewegen is er wat minder detail, maar wel wat meer ‘oempf’. Het element klinkt wat ‘vetter’ dan bij het MC-alternatief.

ELEMENTAIRE KENNIS MOVING MAGNET ANALOGUE SERVICE LIMBURG

MI: Moving Iron elementen

Dit is een doorontwikkeling van het MM element. In plaats van een magneet wordt nu een stukje hol ijzer gebruikt. De magneet is naar en vaste plek in het element verhuisd, waar die samen met de spoel de generator vormt. Doord e beweging van het stukje ijzer, veranderd het magnetisch veld dat vervolgens een elektrische spanning genereert. De bewegende massa van een MI is lager dan van een MM, waardoor het element detailrijker kan spelen. De spaningsafgifte is nagenoeg gelijk als dat van een MM element. Een MI klinkt daarom iets preciezer en strakker (minder wollig) dan een MM element.

ELEMENTAIRE KENNIS MOVING IRON ELEMENT ANALOGUE SERVICE LIMBURG

 

MC: Moving Coil

Anders dan bij de MM, beweegt nu de spoel. Dit maakt het element lichter en zorg ervoor dat er meer detail te horen is. De spanningsafgifte is ca. 1/10 van een MM of MI. Door deze kleine output worden er hoger eisen aan de phonotrap gesteld. Immers het ruisniveau ligt veel dichter bij het signaalniveau. De bedoeling is dat je eigenlijk geen ruis mee wil versterken. Daarom moet de eigen ruis van een MC trap 0 zijn. Het is prijzig om dat goed te doen.
Bij een MC element maakt de cantilever deel uit van de spoelen, die vast tegen de poolschoen gemonteerd zijn. Een eenvoudige naaldwissel zoals bij MM en MI is niet mogelijk. Indien een nieuwe naald nodig is, zal het element geretipt (nieuwe naald op de bestaande cantilever maken) of gerebuild moeten worden. Bij een rebuild wordt het element in al zijn delen uit elkaar gehaald en compleet opnieuw opgebouwd. Dat is prijzig. MC elementen zijn over het algemeen duurder dan MM en MI elementen.

ELEMENTAIRE KENNIS MOVING COIL ANALOGUE SERVICE LIMBURG

 

Keramisch (of kristal-) element

Keramische elementen zijn er tegenwoordig niet meer. Alle moderne elementen zijn MM, MI of MC. Een Keramisch element kom je wel nog af en toe eens tegen op oude spelers. Soms hebben ze een zgn. “klapnaald”. Een bekende is bijvoorbeeld de Dual CDS660. Als de naald aan een kant versleten is, kun je door het hendeltje over te halen, de naald 180 graden draaien en heb je weer een nieuwe naald.

ELEMENTAIRE KENNIS KERAMISCH ELEMENT ELEMENT ANALOGUE SERVICE LIMBURG

Keramische elementen zijn ook onbruikbaar op een moderne phnotrap. De spanningsafgifte is 10 tot 20 hoger dan bij een MM, dus 50-100mV en soms nog hoger. Hiermee zou je in principe een lijningang kunnen aansturen, maar dan mis je de RIAA correctie die voor moderne platen noodzakelijk is. De muziekweergave is dan met weinig tot geen laag en heel veel hoog.

 

High Output

2-7 Millivolt. Eisen aan de phonotrap zijn lager, omdat er minder versterkt hoeft te worden en het ruisniveau dus hoger mag zijn.

 

Low Output

0.1-0.6mV. Eisen aan de phonotrap zijn hoger, omdat er meer versterkt hoeft te worden en de ruisvloer dus laag moet blijven, want die wordt mee versterkt.

 

Load

MM/MI capacitief, MC resistief. In de praktijk blijkt echter dat MC elementen ook een bepaalde capacitieve load prettig vinden. Deze weerde is echter kleiner dan bij een MM/Mi

 

Compliantie

Compliantie, over anders gezegd de mate van rekbaarheid, is een waarde die de rekbaarheid van de ophanging van de cantilever (naalddrager) aangeeft. Dit wordt meestal aangegeven in xx * 10-6cm/Dyne, waarin xx een getal is. Kort wordt alleen maar het getal xx gezegd. cm/Dyne geeft de dynamische compliantie aan en cm/Dstat de statische. Er is ook nog een horizontale en verticale compliantie om het lastig te maken. Om het eenvoudig te houden, geeft de compliantie aan hoe soepel een naalddrager opgehangen is. Hoe hoger het getal, hoe soepeler.

 

Cantilever

De cantilever, of naalddrager, is het “staafje” waar de naald aan zit gemonteerd. Hoe langer deze is, hoe meer signaalsterkte er gegenereerd wordt door de groef. Dat heeft als voordeel dat je minder hoeft te versterken (lage gain), wat minder ruis oplevert. Een korte cantilever geeft dus minder spanning af en zal daarom meer versterkt moeten worden, met meer kans op ruis.
Een en ander is echter ook afhankelijk van de dikte en hardheid van het gebruikte materiaal. Meest gebruikte materiaal is aluminium. Andere materialen die gebruikt worden zijn boron en robijn (of spinel). Dit is meestal het geval bij duureder elementen. Hoe harder het cantilever-materiaal, hoe beter de naald de groef zal volgen en dus meer detail zal geven.

HEEFT U VRAGEN?

Neem contact met ons op